-
2de druk, uitgeverij Averbode; Apeldoorn: Altiora, 1989
-
Omslagillustratie: André Sollie
-
Leeftijd : 12+
-
ISBN 90 317 0738 4
Paul
Kustermans
Geboortedatum: 16 juli 1936
Geboorteplaats: Kumtich, België
Genre: Jeugdboeken
Bijzonderheid: Diverse boeken werden bekroond , o.a. met Referendumprijs
en een Boekenwelp, en kregen vertalingen.
Zes keer kreeg hij de prijs van de Kinder- en Jeugdjury Vlaanderen.
Citaat: 'In een historisch boek kan je alle problemen van nu ook kwijt,
alle gevoelens van liefde en haat en dapperheid als het moet.’
Contactadres:
Paul Kustermans
Interleuvenlaan 11
3400 Landen
Biografie
Paul Kustermans werd op 16 juli 1936 in Kumtich geboren.
Hij werkt als leraar Nederlands voor dertien- tot vijftienjarigen en
stelt ook leerboeken samen over spraakkunst, taalschat, spelling en schrijven.
Behalve talen studeerde hij aardrijkskunde en geschiedenis.
Profiel
Met uitzondering van de eerste twee boeken speelt het
historische ook in zijn jeugdverhalen een belangrijke rol.
De langste weg werd in 1984 bekroond door de Vlaamse Kinder- en
jeugdjury en kreeg in 1985 het Referendum Vlaams Kinder- en Jeugdboek.
Het verhaal is ook in het Duits vertaald.
In zijn eerste twee verhalen raakt de schrijver actuele thema’s aan.
In Handen af! is dat de milieuvervuiling.
Operatie Vanessa beschrijft een vliegtuigkaping door vier studenten die
eisen dat het Vietnamese bootvluchtelingenprobleem onmiddellijk wordt opgelost.
Vanaf het derde boek, Twee koningszonen, doet het historische
element zijn intrede. Avontuur en
spanning staan voorop; het historische is hier niet veel meer dan een decor.
De langste weg speelt tijdens de middeleeuwse kruistochten.
Via dit verhaal wilde Paul Kustermans aantonen dat niet iedereen die op
kruistocht ging, het geloof even hoog in het vaandel droeg zoals de schoolboeken
vertellen. Over zijn eerste
verhalen vertelt Kustermans: “Voor mezelf kan ik zeggen dat Handen af!
en Operatie Vanessa vingeroefeningen waren om een boek te leren
schrijven, te leren opbouwen. Dat
gaat niet vanzelf, ook al ben je leraar Nederlands.
Ik moest voor mezelf ook nog ontdekken wat ik het liefst schreef.
Voor De langste weg maakte ik een voorstudie van ongeveer een
jaar. Ik begon met het lezen van
boeken van hedendaagse geschiedenisschrijvers uit de middeleeuwen.
Vergeet niet dat die in dienst waren van een heer die hen betaalde om te
schrijven. Elke schrijver stelde
dan ook zijn heer voor als de held van het verhaal.
Daarom las ik ook Turkse bronnen en het dagboek van Anna Kommeni, de
pirnses van het verhaal. Die vele
notities moesten mij helpen om de historische achtergrond juist te schetsen’.
Heden en verleden worden met elkaar verbonden in Ik heb je herkend.
Het boek Timoe speelt zich af in Oud-Egypte, ten tijde van de
legendarische jonge farao Toetanchamon. Opnieuw
heeft Kustermans zich goed gedocumenteerd over deze periode, maar de vele
vraagtekens rond de figuur van Toetanchamon heeft hij met zijn verbeelding
ingevuld.
In het werk van Paul Kustermans tekent zich een duidelijke lijn af.
Behalve aan actie, spanning en avontuur besteedt hij meer aandacht aan
het karakter van zijn personages. Maar
ook historische informatie weet hij steeds handiger te verpakken in verhalen die
geschreven zijn in een meer eenvoudige, vlot leesbare stijl.
Inhoud:
“Timoe”
Wanneer een Egyptische jongen op een eiland in de Nijl
ontwaakt uit zijn bewusteloosheid, staat hij oog in oog met een krokodil.
Op het nippertje wordt hij van de dood gered door Kafran, een zwervende
visser die toevallig ook nog een goed boogschutter is.
Wanneer Kafran zich aan de jongen voorstelt, blijkt de jongen niet eens
meer te weten hoe hij heet en vanwaar hij vandaan komt.
Daarom geeft Kafran de Egyptische jongen maar de naam “Timoe” naar
een verdronken broer. Timoe
moet bewusteloos zijn geslagen en op dit krokodilleneiland zijn achtergelaten.
Kafran ontfermt zich over Timoe. Maar
er volgen nog meer aanslagen. Timoe
vraagt zich af wat hij gedaan heeft, omdat men hem absoluut dood wil.
Wie is hij? Is hij een gewichtig personage?
Kafran besluit om samen met Timoe door Egypte te trekken richting Babylon
en aan de kost te komen als schrijver. Samen zullen ze op zoek gaan naar de identiteit van
Timoe. Al vrij snel vermoedt Kafran
dat Timoe geen gewone jongen is maar een jongen van hogere afkomst want Timoe
schrijft en tekent, laat zich niet bevelen en reciteert geleerde teksten.
De zoektocht naar de identiteit van Timoe leidt hen naar verschillende oorden. Zoals bij heer Ani, een aanstellerige, opgeblazen man voor wie ze zijn ‘dodenboek’ opstellen. Timoe wordt er verliefd (?) op de mooie slavin Baket, lievelinge van heer Ani, waardoor ze hun eerste ernstige moeilijkheden krijgen. Ook het stel huurmoordenaars zit hen nog steeds op de hielen. Om deze moeilijkheden te ontwijken, trekken (vluchten) ze door de Vallei der Koningen waar Timoe trouwens feilloos zijn weg kent en aan zichzelf belooft ooit terug te keren naar Egypte om zijn belagers te wreken. In de spookstad Achet-Aton heeft Timoe een vreemde ontmoeting met de ex-koningin Nefertete, die hij blijkt te kennen. Kafran is er steeds meer en meer van overtuigd dat Timoe een hooggeplaatst persoon is. Tijdens de hele tocht herinnert Timoe zich flarden van vroegere gesprekken en de herkenningspunten stapelen zich op. Timoe komt steeds dichter bij het antwoord op de vraag wie hij in werkelijkheid is.
Eenmaal in Babylon aangekomen, ontmoeten de twee –
inmiddels trouwe – vrienden Anouk, een arm meisje dat haar maagdelijkheid in
de tempel wil verkopen aan rijke vreemdelingen in ruil voor een bruidsschat.
Doordat Anouk in de tempel een vreemdeling heeft neergeslagen, moet ze
vluchten. Door toeval
ontmoeten ze elkaar weer. Beide
jongemannen ontfermen zich over Anouk en besluiten terug te keren naar Egypte.
Tijdens de terugtocht naar Egypte ontluikt een prille liefde tussen Timoe
en Anouk die alsmaar intenser wordt.
Anouk is leergierig en vraagt onderweg honderduit naar de gebruiken, de
goden en de farao’s van Egypte. Wanneer
ze terug arriveren in Thebe, krijgt Timoe tijdens een feest ter ere van het
nieuwe jaar zijn geheugen terug…en hij blijkt niemand minder te zijn dan farao
Toetanchamon, die men uit de weg had willen ruimen.
Dankzij zijn trouwe dienaars Hoey en Sinoet komt Timoe er vrij snel
achter wie hem dood wil en waarom. Tot
slot besluit Timoe om in het belang van de vrede in de Twee Landen zijn
faraoschap de rug toe te keren en samen met Anouk, als zijn vrouw, en Kafran,
als zijn goede vriend, aan een ander én nieuw leven te beginnen.
Achtergrondinformatie : Het leven van Toetanchamon
Algemeen
Voor de spectaculaire vondst van
zijn vrijwel intacte graf in de koningsvallei in november 1922, was Toetanchamon
een vaag en weinig bekend iemand van de late 18de dynastie. Zijn naam
was in het begin van deze eeuw slechts bekend door een paar verwijzingen.
Toetanchamon regeerde 9 jaar. Kleizegels op wijnkruiken in zijn graf
vermelden namelijk het regeringsjaar van de koning op dát moment dat
ze worden neergelegd. De hoogste datering is jaar 9.
Doordat op röntgenfoto's te zien was dat zijn verstandkiezen aan het
doorbreken waren wijst het erop dat hij tussen de 18 en 20 was toen hij
stierf. Toetanchamon werd in Amarna geboren, in de tweede helft van
de regeringsperiode van Achnaton. Er valt echter niet precies te vertellen
wanneer Toetanchamon geboren werd en stierf en van wanneer tot wanneer hij koning was. De reden hiervoor is dat bij iedere farao de
Egyptische telling bij het jaar 0 begint, hierdoor wordt het heel moeilijk vast te
stellen hoe lang de farao's leefden.
Inscriptie die de koninklijke
afstamming vermeldt
Hoewel zijn koninklijke afkomst
betwijfeld wordt, bevestigt een inscriptie
gevonden in El-asmoenein, tegenover El-Amarna aan de andere kant van de
rivier dat Toetanchnoeaton (zoals hij daar werd genoemd) inderdaad een
koningszoon was.
Farao Toethanchamon was een halfgod die bovenaan de volkspiramide stond. Hij was
de bemiddelaar tussen de goden en de mensen. Hij moest de goden, zo belangrijk
voor het leven van de mensheid, tevreden stellen en houden, en hen daarom van
alles offeren.
De bevolking van Egypte bestond toen vooral uit boeren. Zijn belangrijkste zorg
was: de jaarlijkse eb en vloed van de levensschenkende Nijl.
Wie Toetanchaton nou precies was,
is nog steeds giswerk. Aangezien het feit dat Achnaton de 16 jaar voor de
geboorte van Toetanchaton Koning was, is het aannemelijk dat hij de vader was.
Maar dit roept weer een andere vraag op: Wie was dan Toehanchatons moeder?
Het schijnt dat Nefertiti hem geen zonen heeft geschonken maar….. zij was niet
zijn enige vrouw. Wie het dan wel was, is niet duidelijk te zeggen. Alle
wetenschappers hebben verschillende meningen hierover maar onder de
"bijvrouwen" van de koning treedt er maar één vrouw naar voren:
Vrouwe Kija. Zij zal waarschijnlijk ook met de koning getrouwd zijn geweest.
Getuigen zijn haar titels: " zeer geliefde vrouw".
De vraag is: “Heeft zij de koning dan wel een zoon geschonken?” Dit wordt
niet uitgesloten. Er zijn aanwijzingen dat Kija rond het 9de of 10e
regeringsjaar van Achnaton de gunsteling was, maar na jaar 11 - rond
Toethanchaton’s geboorte - verdwijnt ze uit het beeld.
Een theorie is dat Kija in het kraambed stierf zoals een fragment toont
in het graf van Achnaton. Maar wie zijn moeder ook was en wat er ook met haar
gebeurd is, blijft een vraagteken. Toetanchaton
werd in 1333 voor Christus gekroond te Memphis, spoedig na Achnatons dood, als
het jonge kind Toetanchaton. Waarschijnlijk trouwde hij met Anchesenpaäton, de
iets oudere dochter van Achnaton en Nefertiti.
Achnaton had zijn onderdanen het monotheïstisch geloof opgelegd en Aton, de god
van de zonneschijf uitgeroepen tot de enige god. Ook had hij een hoofdstad in
Amarna gebouwd om Thebe te vervangen en had hij een nieuwe kunst en stijl geïntroduceerd.
De Amarna periode, het verzet tegen deze vernieuwingen, bracht Toetanchaton, na
vele jaren van verbod door Achnaton, er in het tweede jaar van zijn regering toe
om naar het oude geloof terug te keren, het geloof van het meergodendom bracht
een aantal veranderingen met zich mee:
Hij heropende de tempels die door zijn vader destijds gesloten werden. Nu mocht
het volk weer alle goden eren. Hij
herstelde Memphis als hoofdstad. Toen hij ook nog Thebe als religieus centrum
instelde, bracht dit een belangrijke
toename van artistieke en bouwkundige activiteiten in heel Egypte met zich mee.
Om echt te laten blijken dat de vroegere staatsgod Amon in ere werd hersteld,
veranderde hij zijn en zijn vrouw's naam in Toetanchamon en Anchesenpaämon. Het
valt echter te betwijfelen hoeveel Toetanchamon hierover te zeggen heeft gehad.
Het is waarschijnlijk, omdat hij zo jong was dat de meeste macht in de handen
lag van naasten zoals de Generaal Horemheb en hogepriester Ai die later na
Toetanchamons dood met Anchesenpaämon trouwde.
Helaas hebben later een groot aantal van Toetanchamons opvolgers zijn monumenten
toegeëigend, hierdoor lijkt het dat hij minder tot stand heeft gebracht dan
waarschijnlijk het geval was.
Verder staat er eigenlijk weinig vast over zijn leven.
Er zouden veldtochten in Nubië en Palestina geweest zijn. Dit kwam naar voren
uit fleurig beschilderde stucwerkkist uit Toetanchamons graf. Deze kist geeft 4
levendige scènes met de koning aan. Op een daarvan is hij op leeuwenjacht, op
een andere jaagt hij op gazellen, terwijl hij op de derde en vierde woest Nubiërs
aanvalt en vervolgens Syriërs, die bezwijken onder zijn pijlen. Het is echter
twijfelachtig of Toetanchamon feitelijk deelnam aan de veldtochten.
Werd Toetanchamon vermoord en was
zijn dood het gevolg van een politieke samenzwering?
Er werd lang gespeculeerd over de geheimzinnige dood van "King TUT".
De autopsie geeft hierover echter geen duidelijkheid. Wel kan gezegd worden dat
Toetanchamon niet gestorven is aan tuberculose zoals sommige wetenschappers
hebben beweerd. Bij iemand die
tuberculose heeft, zijn de rugwervels namelijk altijd aangetast en dit was bij
Toetanchamon niet het geval.
Wel hebben de onderzoekers bij de autopsie in de dunne beenderen van de
schedelbasis een bloeding onder de hersenvliezen van zijn schedel geconstateerd.
Dit is waarschijnlijk het gevolg van een harde klap tegen zijn hoofd.
Het Britse tijdschrift MAG, Musea and Galerieën, publiceerde half mei 1997 de
uitkomsten van een gezamenlijk onderzoek van een medisch expert en een
voormalige detective van het bureau Scotland Yard. Zij komen tot de conclusie
dat hij vermoord is in een politiek intrige. Er zijn volgens hen 2 verdachten.
De hogepriester: Ai en de generaal Horenmheb. Hun motief zou zijn geweest:
Opvolging van de troon en een deel van de schatten van Toetanchamon erven….
Wat gebeurde er na Toetanchamons dood?
